رژیم درمانی می تواند به کاهش دفعات بروز تشنج در کودکانی که دارو یا جراحی گزینه مناسبی برای آنها نیست، کمک کند. کارشناسان برنامه صرع کودکان، سه نوع مختلف از رژیم های کتوژنیک را برای کودکان مبتلا به صرع توصیه می کنند. آنها در هنگام تجویز این رژیم ها به مواردی مانند سن و نیازهای تغذیه ای کودک و نوع تشنج یا صرع او توجه می کنند.
رژیم های کتوژنیک، رژیم های کم کربوهیدرات و پرچرب هستند که برای تغییر متابولیسم انرژی بدن طراحی شده اند و بدن را وادار می کنند تا به جای شکر، از چربی برای تامین انرژی خود استفاده کند. ثابت شده که این رژیم ها در حدود 50 درصد از کودکانی که تشنج را تجربه می کنند، باعث کاهش تشنج می شوند.
رژیم کتوژنیک کلاسیک
رژیم کتوژنیک کلاسیک بیشتر در کودکان کم سن و سال مبتلا به صرع فراگیر غیرقابل کنترل مانند سندرم لنوکس – گاستوت، سندرم دراوت، توبروز اسکلروزیس و سندرم آنجلمن مورد استفاده قرار می گیرد. با این وجود تقریباً برای همه انواع صرع موثر است.
رژیم کتوژنیک کلاسیک سخت ترین دستور العمل را دارد؛ چون در این حالت 70 تا 90 درصد کالری مورد نیاز بدن از چربی و بقیه از پروتئین تامین می شود و درصد بسیار کمی از آن از کربوهیدرات ها به دست می آید. هدف این رژیم القای یک حالت متابولیک به نام کتوز است. کتوز باعث می شود سلول های بدن به جای گلوکز که ناشی از تجزیه کربوهیدرات هاست؛ از مواد انرژی زایی به نام کتون استفاده کنند که حاصل تجزیه چربی ها هستند. این حالت در برخی از کودکان اثر ضدتشنجی دارد.
متخصص تغذیه درصد چربی، کربوهیدرات و پروتئین یک رژیم کتوژنیک را براساس وزن کودک و نیازهای غذایی او تعیین می کنند. در این حالت وعده های غذایی و میان وعده ها به دقت وزن و اندازه گیری می شوند تا از نسبت صحیح چربی، پروتئین و کربوهیدرات ها اطمینان حاصل شود. معمولاً وعده های غذایی در این رژیم ها حاوی غذاهای پرچرب مانند سس مایونز، روغن، کره یا خامه غلیظ و بخش های کوچکتری از میوه، سبزیجات، آجیل ها، پنیر، گوشت، ماهی یا مرغ هستند.
اما باید توجه داشته باشید که عدم رعایت دقیق این رژیم، ممکن اثرات مثبت آن را برعکس کند و باعث بروز تشنج شود. در نتیجه والدین نه تنها باید دستورالعمل های این رژیم را به دقت رعایت کنند، بلکه باید مراقب باشند که داروها، ویتامین ها، خمیر دندان ها و سایر محصولات مورد استفاده فرزندشان اصلاً حاوی مواد قندی نباشند.
رژیم اتکینز اصلاح شده
نسخه اصلاح شده رژیم اتکینز جایگزینی مناسب برای رژیم کتوژنیک است. در این رژیم کودکان غذاهای پرچرب و کم کربوهیدرات مصرف می کنند و فقط مواد غذایی که حاوی کربوهیدرات هستند، وزن و اندازه گیری می شوند. در اینجا فرد نسبت به رژیم کتوژنیک بیشتر مجاز به مصرف پروتئین ها و چربی هاست؛ اما در هر صورت مواد حاوی کربوهیدرات در هر وعده غذایی نباید بیشتر از 10 گرم باشند.
این رژیم چون آزادی عمل بیشتری از نظر دریافت کالری، پروتئین و چربی دارد، برای کودکان بزرگ تر مناسب است که به دلیل داشتن فعالیت بیشتر، به کالری و پروتئین بیشتری نیاز دارند.
رژیم غذایی با شاخص گلیسمی پایین
در یک رژیم غذایی با شاخص گلیسمی پایین، از مواد غذایی استفاده می شود که تاثیر کمی بر سطح گلوکز خون دارند. سطوح پایین گلوکز خون، باعث کنترل تشنج در برخی افراد می شود؛ هر چند هنوز دلیل آن به روشنی مشخص نیست.
رژیم غذایی با شاخص گلیسمی پایین، نوع و مقدار کربوهیدرات های قابل مصرف را محدود می کند. این رژیم اثرات مثبت رژیم کتوژنیک را به همراه دارد؛ با این وجود امکان مصرف سخاوتمندانه تر کربوهیدرات ها را فراهم می‌کند چرا که فرد در اینجا می تواند حدود 40 تا 50 گرم کربوهیدرات در طول روز مصرف کند. رژیم غذایی با شاخص گلیسمی پایین نیز حاوی چربی و پروتئین بالایی است؛ اما برخلاف رژیم کتوژنیک کلاسیک و نسخه اصلاح شده رژیم اتکینز، نوع کربوهیدرات های قابل خوردن را محدود می کند، چون در این رژیم فرد فقط می تواند کربوهیدرات هایی با شاخص گلیسمی زیر 50 را مصرف کند.
در هر صورت نیازی به نگرانی نیست چون متخصص تغذیه فرزندتان به شما کمک می کند تا کل کربوهیدرات دریافتی را محاسبه کنید و فهرستی از غذاهایی با شاخص گلیسمی زیر 50 را به دست آورید.
