اگر تشنج شما به گونه ای است که نمی توان آن را با دارو کنترل کرد؛ به احتمال زیاد تنها روش موثر برای خلاص شدن از حمله های تشنج، یکی از انواع جراحی صرع همچون جراحی ابلیشن لیزری است.
یافتن کانون تشنج
در ابتدا یک تیم تخصصی متشکل از متخصصان مغز و اعصاب و جراحان خبره در زمینه جراحی ابلیشن لیزری، با استفاده از داده های حاصل از نقشه های مختلف مغزی، محل شروع تشنج را در مغز به صورت دقیق قبل از عمل جراحی صرع مقاوم به درمان مشخص می کند. در این مرحله بهتر است از انواع نقشه های مغزی استفاده شود تا محل شروع تشنج با دقت بالایی تعیین گردد. یافتن منبع تشنج یا کانون تشنج، اولین قدم برای درمان موفقیت آمیز آن است. یکی از گزینه های درمانی برای تشنج، جراحی ابلیشن با لیزر یا جراحی ابلیشن لیزری (Laser Ablation Surgery) نام دارد. تیم درمانی در این عمل، کوچکترین بافت ممکن را جدا می کند تا بیمار با کمترین عوارض جانبی از شر تشنج خلاص شود.
تیم پزشکی درمان صرع، چگونه کانون تشنج را تشخیص می دهد؟
متخصص مغز و اعصاب در ابتدا الگوی علائمی که در طول تشنج رخ می دهند را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد. به این فرآیند، نشانه شناسی تشنج گفته می شود. اتفاقاتی که در طول تشنج رخ می دهند از بخش های خاصی از مغز سرچشمه می گیرند؛ بنابراین نشانه شناسی تشنج، از جایی از مغز که تشنج از آنجا شروع می شود، نقشه برداری می کند. این اولین قدم برای شناسایی محل شروع تشنج است.
در مرحله بعد، آزمایش EEG پوست سر یا الکتروانسفالوگرام (Electroencephalogram) انجام می شود؛ این آزمایش فعالیت الکتریکی مغز را ردیابی می کند و درنتیجه متخصص مغز و اعصاب می تواند از این اطلاعات برای ایجاد نقشه مغزی دیگری نیز استفاده کند.
سپس بیمار تحت اسکن MRI (تصویربرداری تشدید مغناطیسی)، PET (برش نگاری با گسیل پوزیترون) یا اسکن SPECT (مقطع نگاری رایانه ای تک فوتونی) قرار خواهد گرفت. در مرحله بعد متخصص مغز و اعصاب، نتایج این اسکن ها را با نتایج آزمایش EEG مقایسه می کند تا بهتر بفهمد که چه اتفاقی در مغز بیمار رخ می دهد. گاهی اوقات از روش های دیگر نقشه برداری مانندMEG (مگنتوآنسفالوگرام) نیز استفاده می شود.
در نهایت جراح مغز و اعصاب با استفاده از داده های حاصل از نقشه های مغزی موجود، الکترودهای عمقی نازکی را برای مدت یک تا دو هفته در مغز قرار می دهد. این الکترودها می توانند محل دقیق تشنج یا مکان هایی که تشنج از آنجا شروع می شود را تشخیص دهند. در نهایت پزشک با استفاده از اطلاعات جمع آوری شده، متوجه می شود که دقیقاً کجا را باید عمل کند.
روش جراحی ابلیشن لیزری چگونه صرع را درمان می کند؟
جراح مغز و اعصاب در هنگام عمل جراحی ابلیشن لیزری که به درمان حرارتی بینابینی با لیزر (LITT) نیز معروف است؛ از فناوری لیزر هدفمند برای انتقال حرارت به سلول های مغزی مسئول ایجاد تشنج استفاده می کند.
جراح برای رسیدن به نواحی درگیر مغزی، برش کوچکی به اندازه مخزن جوهر یک خودکار در جمجمه فرد ایجاد می کند. تیم جراحی برای اینکه به این ناحیه خاص از مغز دسترسی داشته باشد باید موهای این قسمت را بتراشد؛ اما جای نگرانی نیست، چون این موها دوباره خیلی سریع رشد می کنند.
جراح در هنگام عمل جراحی ابلیشن لیزری از یک قاب استریوتاکتیک یا یک ربات متصل به دستگاه CT حین عمل استفاده می کند تا دقیقاً محل استفاده از لیزر را ببیند و سپس پروب لیزر را دقیقاً وارد ناحیه درگیر تشنج در مغز می کند.
جراح مغز و اعصاب به دلیل نقشه برداری دقیقی که قبل از عمل جراحی صرع انجام شده است، دقیقاً می داند که کجا باید هدف قرار دهد تا فقط سلول های مسئول تشنج از بین بروند. سپس در طی عمل ابلیشن، سلول های مغزی مسئول تشنج توسط اسکنر MRI به صورت مداوم تحت نظارت قرار می گیرند و دمای مغز به صورت لحظه ای و آنی ارزیابی می شود. هر هفت ثانیه، بافت فرسایش یافته مغز با دقت 0.5 میلی متر ارزیابی می شود و ساختارهای حیاتی مغز با اعمال محدودیت بر دما، تحت کنترل و محافظت قرار می گیرند و در صورت رسیدن به دمای خاصی، لیزر به طور خودکار خاموش می شود.
بعد از جراحی ابلیشن لیزری صرع چه انتظاری باید داشته باشیم؟
پس از اتمام عمل جراحی ابلیشن لیزری، برش جراحی بسته می شود و بیمار یک تا دو روز را در بیمارستان سپری می کند. اکثر افراد پس از این عمل در عرض یک هفته به زندگی عادی خود بازمی گردند. اثربخشی روش لیزر به نوع صرع و محل کانون تشنج بستگی دارد. در هر صورت، متخصص مغز و اعصاب بهتر می تواند در این زمینه شما را راهنمایی کند.
